Aktualności
  • W BBP Legal wiemy, jak ważna jest pomoc prawna organizacjom społecznym, które niejednokrotnie ze względów finansowych nie mogą zaangażować prawnika do reprezentowania ich w ważnych dla nich sprawach.

    Stąd też nasza kancelaria od dnia 22 lipca 2013 roku postanowiła zaangażować się w działalność programu ...dalej

  • Witamy Państwa na naszej nowej stronie. Mamy nadzieję, że przypadnie ona Państwu do gustu !

    Zapraszamy do częstych odwiedzin.

    dalej
  • W BBP Legal wiemy, jak ważna jest pomoc prawna organizacjom społecznym, które niejednokrotnie ze względów finansowych nie mogą zaangażować prawnika do reprezentowania ich w ważnych dla nich sprawach.

     

    Stąd też nasza kancelaria od dnia 22 lipca 2013 roku postanowiła ...dalej

UMOWY ŚMIECIOWE – CZY PRACOWNIK MOŻE Z NIMI WALCZYĆ? CZ. 1

Strona główna » Blog » UMOWY ŚMIECIOWE – CZY PRACOWNIK MOŻE Z NIMI WALCZYĆ? CZ. 1

wielkość tekstu: A | A | A

Umowy „śmieciowe”. To bardzo modny w ostatnim czasie temat. Dzięki związkom zawodowym, które wrzuciły do nich na równi umowy zlecenia, o dzieło oraz umowy o pracę zawarte na czas określony, usiłuje się zmusić ustawodawcę polskiego do tego, by zmienił regulacje prawne w tym zakresie w taki sposób, by wyeliminować te umowy z obiegu.

 

Rzeczywiście jest tak, że duża grupa osób pracuje na umowach zlecenia lub o dzieło. Jednak sprzeciw przeciwko tym umowom nie do końca jest uzasadniony. Gro pracowników zatrudnionych na podstawie tego rodzaju umowach to studenci, którzy nie mogą sobie pozwolić na spędzanie w pracy całego etatu z jednej strony i którzy muszą jeszcze pogłębiać swoją wiedze teoretyczną, jak i praktyczną, aby stać się pełnowartościowymi pracownikami z drugiej strony.

Zatem wyeliminowanie tego rodzaju umów z porządku prawnego pod naciskiem związków zawodowych może prowadzić do sytuacji, w której studenci zostaną pozbawieni możliwości dorabiania sobie podczas studiów, co z pewnością ograniczyłoby ich możliwości studiowania.

Co jednak, gdy na podstawie umowy zlecenia przedsiębiorca chce zatrudniać „na cały etat”? Czy jest to bezpieczne dla obu stron?

Główne postanowienia umowy o pracę

W prawie cywilnym (którego szczególną gałęzią jest prawo pracy) istnieje swoboda zawierania umów. O ile tylko nie są one sprzeczne z przeznaczeniem prawa oraz zasadami współżycia społecznego, strony mogą dowolnie ułożyć stosunek prawny panujący między nimi. A to oznacza, że strony mogą według swojego wyboru zawrzeć umowę o pracę lub umowę zlecenia, względnie o dzieło.

Jeśli jednak strony rzeczywiście zgodnie stwierdzają, że zawarta umowa ma być umową zlecenia, a nie umową o pracę, muszą uważać na postanowienia, jakie zawierają w tej umowie oraz w jaki sposób jest wykonywana. Jedną z generalnych zasad prawa pracy jest bowiem to, że umowy nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż wynika to z treści przepisów prawa pracy, w tym kodeksu pracy. Czy może mieć to wpływ na umowy zlecenia? Oczywiście. Jeśli bowiem umowa zlecenia będzie posiadać postanowienia charakterystyczne dla umowy o pracę, wówczas wbrew nazwie umowy, będzie ona musiała zostać uznana za umowę o pracę.

Podstawowe elementy stosunku pracy wskazuje art. 22 § 1 KP. Są to:

– określenie rodzaju pracy,

– kierownictwo pracodawcy,

– miejsce pracy,

– czas pracy,

– wynagrodzenie za pracę.

Jeśli wszystkie powyższe elementy znajdą się w treści umowy (lub będą wynikały z ustaleń ustnych lub sposobu wykonywania pracy), to zawarta umowa będzie umową o pracę. Jeśli natomiast będzie brakowało choć jednego z tych elementów, to umowa niekoniecznie zostanie potraktowana jako umowa o pracę.

W jaki zatem sposób zlecający powinien ułożyć umowę, aby nie była ona umową o pracę? Trudno jest nie ustalić rodzaju pracy, która miałaby być wykonywana przez zleceniodawcę jak również wynagrodzenia. Są to kwestie, które muszą znaleźć się zarówno w umowie o pracę jak i w umowie zlecenia.

Pozostałe elementy mogą jednak zostać pominięte. W jaki sposób? W przypadku pozostawania pod kierownictwem pracodawcy wystarczające może być wskazanie, że zleceniobiorca będzie rozliczany z efektu (np. z osiągniętego utargu).

W niektórych przypadkach istnieje również możliwość nie wskazywania miejsca pracy, jednak jest to uzależnione od specyfiki zadań, które mają zostać powierzone. Jeśli w ramach umowy zlecenia będzie to praca np. w barze czy restauracji, to trudno będzie ominąć ten element umowy.

Tak naprawdę najłatwiej jest ominąć postanowienia co do czasu pracy, w szczególności, kiedy na podstawie analogicznej umowy zatrudnione są inne osoby. Możliwe jest ustalenie godzin lub dni granicznych (np. od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 20:00) z zaznaczeniem, że harmonogram wykonywania zlecenia ustalają sami zleceniobiorcy pomiędzy sobą, przy czym musi być obecny np. co najmniej jeden zleceniobiorca we wskazanym wyżej czasie.

Kiedy pracownik może kwestionować zawartą umowę?

Zleceniodawcy, jeśli postanowią mimo wszystko o zawarciu wszystkich elementów określonych w art. 22 § 1 KP w umowie zlecenia, mogą spodziewać się, że w przypadku konfliktu z pracownikiem, ten zwróci się z powództwem do sądu pracy.

Powództwo może mieć miejsce w kilku przypadkach. Po pierwsze w czasie trwania stosunku pracy zleceniobiorca może złożyć powództwo o ustalenie, że zawarta umowa jest umową o pracę. Można jednak spotkać się z dalej idącymi żądaniami: o wypłatę wynagrodzenia (jeśli zawarta umowa przewiduje wynagrodzenie niższe niż minimalne wynagrodzenie lub gdy inna osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a wykonująca te same czynności co zleceniobiorca, otrzymuje wyższe wynagrodzenie), o wypłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia w przypadku wystąpienia wypadku przy pracy, o przywrócenie do pracy w sytuacji wypowiedzenia umowy.

W przypadku powyższych powództw, aby żądanie zawarte w ich treści zostało uwzględnione, w pierwszej kolejności pracownik winien wykazać, że zawarta umowa była faktycznie umową o pracę, czyli że wprost w treści zawartej umowy wprowadzone zostały postanowienia z art. 22 § 1 KP lub w rzeczywistości postanowienia te zostały wprowadzone na skutek ich wykonywania w ramach zawartej umowy zlecenia. Kwestie, które nie wynikają wprost z umowy mogą być wykazywane np. poprzez osobowe środki dowodowe, czyli poprzez powołanie świadków lub przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron.

Adw. Filip Poniewski – Partner w Kancelarii BBP Legal w Katowicach

BBP Brzóska Poniewski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p.
ul. Żelazna 2, 40-851 Katowice

tel.: +48 32 726-56-97
e-mail: office@bbplegal.pl

Jesteśmy kancelarią współpracującą z wydawnictwem C.H. Beck w ramach poradni Legalis Administracja.

Legalis Administracja
Kancelaria BBP Legal świadczy usługi doradcze we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce i w Republice Czeskiej. Siedziba Kancelarii mieści się w Katowicach.
Poleć stronę
Wypełnij formularz kontaktowy
Zapytanie
Wypełnij formularz kontaktowy