W BBP Legal wiemy, jak ważna jest pomoc prawna organizacjom społecznym, które niejednokrotnie ze względów finansowych nie mogą zaangażować prawnika do reprezentowania ich w ważnych dla nich sprawach.
Stąd też nasza kancelaria od dnia 22 lipca 2013 roku postanowiła zaangażować się w działalność programu ...dalej
Witamy Państwa na naszej nowej stronie. Mamy nadzieję, że przypadnie ona Państwu do gustu !
Zapraszamy do częstych odwiedzin.
dalejW BBP Legal wiemy, jak ważna jest pomoc prawna organizacjom społecznym, które niejednokrotnie ze względów finansowych nie mogą zaangażować prawnika do reprezentowania ich w ważnych dla nich sprawach.
Stąd też nasza kancelaria od dnia 22 lipca 2013 roku postanowiła ...dalej
Unia Europejska wprowadza nowe przepisy mające na celu przeciwdziałanie coraz częstszym próbom omijania istniejących sankcji przez osoby fizyczne i podmioty prawne. Te zmiany mają na celu uszczelnienie systemu sankcji oraz zwiększenie jego efektywności.......
dodano: 30 sierpnia 2024 czytano: 63 razy dalej
W ostatnich dniach coraz głośniej mówi się o najnowszych deklaracjach resortu dotyczące zmian w Kodeksie Pracy, w szczególności o skróceniu tygodniowego wymiary czasu pracy....
dodano: 13 sierpnia 2024 czytano: 89 razy dalejWracamy do jakże obszernego i ważnego tematu, jakim jest system kaucyjny. Dlatego w kolejnym wpisie skupiamy się na obowiązkach sklepów o określonej przepisami powierzchni - od tych mających do 200m2 powierzchni sprzedaży do sklepów o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2.
Powierzchnia sprzedaży determinuje obowiązki uczestników systemu kaucyjnego.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym najnowszym artykułem.
Jesteśmy także gotowi wspierać Państwa na każdym etapie wprowadzania systemu, zatem zapraszamy do kontaktu.
dodano: 1 sierpnia 2024 czytano: 68 razy dalejDziałalność mafii śmieciowych powoduje, że wielokrotnie gminy pozostają z problemem porzuconych odpadów, w szczególności tych, które stanowią zagrożenia dla środowiska lub ludzi. Koszty, jakie muszą być poniesione w celu ich unieszkodliwienia często przekraczają możliwości gmin. A co gdyby obowiązek unieszkodliwienia tych odpadów spoczywał na Skarbie Państwa? Taka możliwość istnieje już dzisiaj, a jest uregulowana w szczegółach w przepisach prawa karnego.
dodano: 9 kwietnia 2024 czytano: 1 razy dalejMówi się, że są w życiu dwie rzeczy pewne. Śmierć i podatki. Ale pewnikami są także zmiany w przepisach prawa, których ogrom może zaskakiwać. Pomimo tego, ze wynagrodzenie minimalne każdego roku ulega zmianie pod względem wysokości, to jednak niezbyt często ulegają zmianie jego składniki. To jednak wydarzyło się w bieżącym roku. Czy zatem na pewno, pracodawco, wypłacasz wynagrodzenie w sposób prawidłowy?
dodano: 25 marca 2024 czytano: 0 razy dalejPo upływie już pewnego czasu od publikacji poprzedniego wpisu na temat systemu kaucyjnego w Polsce, stało się jasne, że system kaucyjny, który jeszcze nie wszedł w życie, doczeka się zmian. To co się jednak nie zmieni - według zapowiedzi płynących z Ministerstwa Klimatu i Środowiska - to wejście w życie dnia 1 stycznia 2025 roku.
W kolejnym wpisie przedstawiamy zatem obowiązki, jakie będą ciążyły na podmiotach najbardziej zainteresowanych - producentach i importerach napojów, a także prowadzących sklepy - od małych, osiedlowych sklepików, po tych prowadzących największe hipermarkety.
Jesteśmy także gotowi wspierać Państwa na każdym etapie wprowadzania systemu, zatem zapraszamy do kontaktu.
dodano: 13 marca 2024 czytano: 65 razy dalej
Gospodarka obiegu zamkniętego wymaga od Polski wprowadzenia daleko idących zmian nie tylko prawnych, ale także w codziennych zachowaniach każdego człowieka. Jedną z rewolucji w tym zakresie będzie wprowadzenie w Polsce systemu kaucyjnego, który - o ile nic nie ulegnie zmianie - wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 roku. Będzie on wymagał w szczególności od przedsiębiorców wprowadzających napoje w opakowaniach, prowadzących małe i duże sklepy, a także przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką odpadami, wielu zmian. Zapraszamy zatem do zapoznania się z naszym przewodnikiem po systemie, który będziemy publikowali w odcinkach.
Jesteśmy także gotowi wspierać Państwa na każdym etapie wprowadzania systemu, zatem zapraszamy do kontaktu.
dodano: 17 stycznia 2024 czytano: 86 razy dalej
Zawarcie umowy poprzedzonej przeprowadzeniem postępowania przetargowego, bardzo często wiąże się z powstaniem wzajemnego zobowiązania stron na wiele lat. W ostatnim czasie z uwagi na wystąpienie sytuacji nadzwyczajnych czy to epidemii covid-19, czy kolejno konfliktu zbrojnego na terenie Ukrainy, doszło do destabilizacji gospodarki, wzrostu inflacji, a także ogromnego wahania cen różnego rodzaju produktów, czy też braku ich dostępności. Sytuacja ta doprowadziła do tego, że wielu wykonawców spotyka się z trudnościami w realizacji zawartych umów, w szczególności w branżach, w których występuje duże zużycie paliw, a także odczuwa coraz mocniejsze skutki o charakterze ekonomicznym.
W związku z powyższym pojawia się pytanie, czy zawarcie aneksów do umowy zwiększających wynagrodzenie stanowi jedyne rozwiązanie z zaistniałej sytuacji, czy okoliczności, które wystąpiły uprawniają strony do odstąpienia od zawartej umowy, której zawarcie poprzedzało postępowanie przetargowe?
Na wstępie wskazać należy, że część z umów zawieranych w trybie prawa zamówień publicznych wciąż normowana jest przez przepisy „starego pzp” tj. ustawy z dnia 29 sierpnia 2004 r. prawo zamówień publicznych, z tych względów nie można o nich zapominać przybliżając temat odstąpienia od umowy.
Analizując więc przepisy prawa zamówień publicznych przywołać należy art. 145 starego pzp, który jako jedyny w tej ustawie odnosi się bezpośrednio do kwestii odstąpienia od umowy, zgodnie z jego dyspozycją w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, lub dalsze wykonywanie umowy może zagrozić istotnemu interesowi bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwu publicznemu, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o tych okolicznościach.
Podkreślić więc należy, że wykonawca co do zasady nie ma podstaw do odstąpienia od umowy na gruncie przepisów starego pzp. Odstąpienie od umowy na gruncie prawa zamówień publicznych zarezerwowane jest bowiem w tym przypadku wyłącznie dla zamawiającego, a także musi być związane z wystąpieniem ściśle określonych przesłanek.
Tematyka odstąpienia od umowy w analogiczny sposób została uregulowana w art. 456 ustawy prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. – nowe pzp, w którym wskazano, że zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o zaistnieniu istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, lub dalsze wykonywanie umowy może zagrozić podstawowemu interesowi bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwu publicznemu, a ponadto wskazano, że zamawiający może odstąpić od umowy jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
Jak wynika więc z powyższego zapisu, przepisy prawa zamówień publicznych przewidują możliwość odstąpienia wyłącznie przez zamawiającego. Jeżeli zatem postanowienia łączącej strony umowy nie przewidują możliwości odstąpienia przez wykonawcę – z czym można spotkać się niezmiernie rzadko, należy posłużyć się przepisami kodeksu cywilnego.
Odstąpienie od umowy jest jednostronnym oświadczeniem składanym przez stronę umowy, powodującym wygaszenie stosunku prawnego. Co do zasady celem odstąpienia od umowy jest powrót do stanu sprzed zawarcia umowy, czyli przyjęcie pewnego rodzaju fikcji prawnej, że umowa nigdy nie została zawarta. Odstąpienie od umowy ma skutek wygaśnięcia umowy, strony wracają do stanu sprzed zawarcia umowy (ex tunc). Umowa traktowana jest, jakby nigdy nie została zawarta, dlatego też strony powinny zwrócić sobie wszystko, co w jej wykonaniu sobie świadczyły. Zgodnie z art. 395 § 2 KC w razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą.
Skorzystanie z prawa odstąpienia od umowy w konsekwencji prowadzi do konieczności zwrotu tego, co strony już sobie świadczyły w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zarządu. Natomiast za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie stosowne wynagrodzenie (art. 395 § 2 KC).
Zastosowanie instytucji ustawowego prawa odstąpienia od umowy jest uzależnione od wystąpienia określonego rodzaju naruszenia zobowiązania. Uprawnienie to jest rodzajem sankcji z tytułu ponoszonej przez dłużnika odpowiedzialności za naruszenie zobowiązania. Przepisy regulujące ustawowe prawo odstąpienia mają charakter bezwzględnie obowiązujący.
Możliwość odstąpienia od umowy wzajemnej przez jedną ze stron, w przypadku dopuszczenia się zwłoki w wykonaniu zobowiązania przez drugą stronę, przewiduje art. 491 § 1 KC. O ile przepis ten uzasadniałby odstąpienie od umowy przez zamawiającego w przypadku zwłoki wykonawcy, o tyle trudno sobie wyobrazić jego zastosowanie w drugą stronę. Specyfika zamówień publicznych, narzucony przez ustawodawcę termin rozliczeń oraz fakt, że zamawiający jest zmuszony postępować zgodnie z dyscypliną finansów publicznych, praktycznie wyłączają możliwość wystąpienia naruszeń zobowiązania po jego stronie.
Świadczeń o charakterze podzielnym dotyczy art. 491 § 2 KC, w odróżnieniu od art. 491 § 1 KC. Jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki tylko co do części świadczenia, wówczas uprawnienie drugiej strony do odstąpienia od umowy pozostaje ograniczone albo do tej części, albo do całej reszty niespełnionego świadczenia. W tym przypadku wierzyciel co do zasady nie może odstąpić od umowy w całości, chyba że wykonanie częściowe nie miałoby dla niego znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez niego cel umowy, znany drugiej stronie. W naszej ocenie jest to jedyny przypadek, który mógłby prowadzić do odstąpienia przez wykonawcę, o ile umowa o zamówienie publiczne przewidywałaby rozliczenie częściowe. Wówczas, gdyby wykonawca nie otrzymał zapłaty za określoną część zamówienia, mógłby odstąpić od umowy w pozostałym zakresie.
Inną przesłanką ustawowego prawa odstąpienia jest częściowa niemożliwość świadczenia, o czym stanowi art. 495 § 2 KC. Z uwagi na fakt, że świadczenie zamawiającego ma charakter pieniężny, a za jego bezpieczeństwem finansowym stoją finanse publiczne, nie można założyć sytuacji, że wykonanie przez niego zobowiązania mogłoby okazać się częściowo niemożliwe.
Mając powyższe na uwadze, w sytuacji, w której wykonawca decyduje się odstąpienie od umowy wyłącznie z uwagi za niekorzystną sytuację finansową, a dokładniej generowane straty przy realizacji zamówienia, należy stwierdzić, że w takim przypadku brak jest podstaw do złożenia zamawiającemu oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez narażania się na karę z tytułu odstąpienia od umowy – nawet w powołaniu na wystąpienie siły wyższej.
Jeżeli zamawiający odmawia zawarcia aneksu, wykonawcy pozostaje wyłącznie wytoczenie powództwa o zmianę umowy. Jednym ze skutków nadzwyczajnej zmiany umowy, może być bowiem rozwiązanie przez sąd, w ściśle określonych przypadkach, łączącej strony umowy. Takie orzeczenie sądu mogłoby doprowadzić do skutku oczekiwanego przez wykonawcę. Co prawda efektem pozytywnie zakończonego postępowania mogłoby być bowiem nie odstąpienie ale rozwiązanie umowy, jednakże efekt byłby w tym przypadku tożsamy tj. brak obowiązku dalszego świadczenia usług na rzecz zamawiającego.
Biorąc pod uwagę, że w przypadku wytoczenia powództwa przez wykonawcę to na nim będzie spoczywał ciężar dowodowy, w tym zakresie istotne jest wykazanie wszystkich przesłanek i o ile wojna z całą pewnością spełnia przesłankę nieprzewidywalności, to spełnienie przesłanki rażącej straty jest bardzo restrykcyjnie oceniane przez sądy i wymaga przedłożenia szczegółowych i konkretnych dowodów oraz kalkulacji.
Należy jednak pamiętać, że powyższe rozwiązanie nawet gdyby skutkowało pomyślnym dla wykonawcy orzeczeniem, to jednak okres w jakim należałoby się spodziewać rozstrzygnięcia sądu biorąc pod uwagę: liczbę przeprowadzonych dowodów, czas doręczania korespondencji pomiędzy stronami, odraczanie rozpraw, ewentualne złożenie apelacji przez drugą stronę i inne okoliczności, na które wykonawca nie ma wpływu, prowadzi do wniosku, że w praktyce jest mało prawdopodobne uzyskanie pomyślnego prawomocnego wyroku w krótkim okresie czasu.
Alternatywą może być jednak złożenie pozwu na podstawie klauzuli nadzwyczajnej zmiany umowy, przedmiotem którego będzie jednak wniosek o zmianę umowy poprzez zapłatę wyższego wynagrodzenia. W przypadku odmowy przez zamawiającego zawarcia dobrowolnie aneksu do umowy może to stanowić jedyne rozwiązanie, przy czym należy jednak pamiętać o wysokiej opłacie sądowej, a także o tym, że taki proces zawsze wiąże się z ryzykiem niekorzystnego orzeczenia w szczególności, że pojęcie okoliczności nadzwyczajnych nie jest pojęciem ostrym.
Więcej na temat samej klauzuli nadzwyczajnej zmiany umowy można znaleźć w artykule jej dotyczącym, do którego lektury również zapraszam: http://www.bbplegal.pl/aktualnosci/213
aplikant adwokacki Wioleta Magiera
dodano: 27 czerwca 2022 czytano: 607 razy dalej
Szanowni Państwo,
z radością informujemy, że miesięcznik „Przegląd Komunalny” w swoim wydaniu z 29 marca 2022 roku, po raz kolejny wyróżnił Kancelarię BBP Legal w polecanych ofertach rynkowych związanych z pomocą prawną.
Kancelaria BBP Legal znalazła się w gronie kancelarii prawnych świadczących usługi we wszystkich dziedzinach prawa związanych z samorządem terytorialnym oraz prowadzeniem działalności gospodarczej.
Dziękujemy.
dodano: 29 kwietnia 2022 czytano: 557 razy dalejRenesans klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków
W ostatnim czasie zauważyć można znaczący wzrost orzeczeń sądowych zapadłych wskutek powództwa o zmianę umowy. Klauzula nadzwyczajnej zmiany stosunków dodana do Kodeksu cywilnego ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, zwana klauzulą rebus sic stantibus, przez lata uważana za martwy przepis, jest coraz częściej wykorzystywana.
Zgodnie z art. 3571 KC, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.
Zgodnie z treścią wyżej wskazanego przepisu przesłankami zastosowania klauzuli rebus sic stantibus są:
Pierwsza pula powództw jest związana z wybuchem epidemii choroby Covid-19. Epidemia w znaczący sposób wpłynęła na wiele stosunków społecznych i gospodarczych, a także spowodowała zmiany legislacyjne. Długotrwały stan epidemii, nakładane rygory, rozporządzenia ingerujące w wolność gospodarczą przedsiębiorców wskazują, że sytuacja ta faktycznie ma charakter nadzwyczajny, nie do przewidzenia, a także jak dotąd niespotykany na terenie kraju.
Ponadto, jak podkreśla się w doktrynie, stosowanie klauzuli rebus sic stantibus możliwe jest m.in. w razie nadzwyczajnej zmiany sytuacji gospodarczej, tzn. zmiany szczególnie głębokiej (załamania gospodarczego objawiającego się hiperinflacją, gwałtownym spadkiem dochodu narodowego, bardzo dużym bezrobociem, masowymi upadłościami przedsiębiorców). Także wprowadzenie nowych, niemożliwych do przewidzenia i niestosowanych w prawidłowo funkcjonujących społeczeństwach zakazów prawnych związanych z jakąś szczególną sytuacją (np. klęską żywiołową, wojną, poważnym kryzysem gospodarczym), należy uznać także uznać za nadzwyczajną zmianę stosunków.
Klauzula rebus sic stantibus z art. 3571 KC ma zastosowanie wtedy, gdy Strony nie mogły przewidzieć nadzwyczajnej zmiany stosunków. Klauzula ta ma charakter wyjątkowy a także nie zawiera katalogu zamkniętego konkretnych sytuacji, których może dotyczyć. Nadzwyczajna zmiana stosunków to zdarzenia zewnętrzne względem stron o charakterze powszechnym, niezależne od woli stron i zupełnie wyjątkowe.
Warto zaznaczyć, że problem nieprzewidywalności przepisy wiążą nie z przewidywaniem przez strony takich zdarzeń, ale z przewidywaniem ich następstw, czyli chodzi w istocie o przewidywalność odniesioną do przyszłej sytuacji stron. Łączy się z tym nierozerwalnie kwestia ustalenia, czy strona podejmuje decyzje w granicach normalnego ryzyka kontaktowego, czyli ryzyka, z którym należy liczyć się przy zawieraniu każdej umowy, czy też wchodzi w grę przypadek ryzyka nadzwyczajnego.
Wydaje się więc, że pomimo, że wiele spraw o zmianę umowy z uwagi na wybuch epidemii Covid-19 jest jeszcze w toku, to wybuch wojny w Ukrainie oraz nagły wzrost cen w szczególności cen paliw spowodują szereg nowych powództw opartych właśnie na klauzuli nadzwyczajnej zmiany umowy.
Oczywiście przed wytoczeniem powództwa należy pamiętać o próbie polubownego rozwiązania sporu. Warto także przypomnieć, że w przypadku umów zawieranych w trybie zamówień publicznych, przed wytoczeniem powództwa Wykonawcy także mogą wystąpić z wnioskiem do Zamawiającego o zawarcie aneksu do umowy.
Podstawą prawną zmiany umowy może być bowiem art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. zgodnie, z którego dyspozycją dopuszczalna jest zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia jeżeli konieczność zmiany umowy spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Konieczne jest jednak wykazanie nieprzewidywalności wzrostu cen, a przede wszystkim ich wpływu na koszty realizacji umowy. Obligatoryjne jest jednak wykazanie przez wykonawcę, że wpływ zmian cen na koszty związane z wykonaniem umowy przekraczają zwykłe ryzyko kontraktowe, a także, że zmian cen nie można było przewidzieć w chwili składania oferty.
Niezależnie jednak od tego czy umowa zawierana jest w trybie zamówień publicznych, czy nie warto pamiętać, że wytaczając powództwo na podstawie art. 3571 KC ciężar dowodowy spoczywa na podmiocie wytaczającym powództwo, a więc przed skierowaniem sprawy na drogę sądową należy wraz z pozwem załączyć posiadane dowody, a także wykazać wystąpienie rażącej straty, a także związek przyczynowo-skutkowy. Powołanie się bowiem wyłącznie na nadzwyczajne okoliczności nie jest wystarczające do osiągnięcia oczekiwanego rezultatu w postępowaniu sądowym, dlatego każda z takich spraw wymaga indywidualnego podejścia oraz analizy posiadanych dokumentów.
Odpowiednie przygotowanie pod względem dowodowym i kalkulacyjnym jest niezmiernie ważne, aby istniały szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy. Stąd na tym etapie już bardzo istotna jest stała współpraca z prawnikiem, który będzie również firmę reprezentował na etapie postępowania sądowego.
aplikant adwokacki Wioleta Magiera
dodano: 30 marca 2022 czytano: 583 razy dalejSzanowni Państwo,
z radością informujemy, że miesięcznik „Przegląd Komunalny” w swoim wydaniu o numerze 7/2021, po raz kolejny wyróżnił Kancelarię BBP Legal w polecanych ofertach rynkowych związanych z pomocą prawną.
Kancelaria BBP Legal znalazła się w gronie kancelarii prawnych świadczących usługi we wszystkich dziedzinach prawa związanych z samorządem terytorialnym oraz prowadzeniem działalności gospodarczej.
Dziękujemy.
dodano: 21 lipca 2021 czytano: 643 razy dalejSzanowni Państwo,
Z przyjemnością informujemy, że w związku z dynamicznym rozwojem naszej Kancelarii, już wkrótce będziemy mogli gościć Państwa pod nowym adresem. Już od 1 kwietnia 2021 roku zapraszamy do naszej nowej siedziby w Face2Face Business Campus pod adresem:
ul. Żelazna 2, 40-851 Katowice.
Wszystkie pozostałe dane kontaktowe Kancelarii pozostają bez zmian.
******************************************************************************
Ladies and Gentlemen
We are pleased to announce that due to the dynamic development of our Law Firm, we will soon be able to host you at a new address. Starting April 1, 2021, we invite you to our new premises at Face2Face Business Campuss at:
ul. Żelazna 2, 40-851 Katowice.
All the other contact details of the Law Firm remain unchanged.
dodano: 30 marca 2021 czytano: 703 razy dalejSzanowni Państwo,
z radością informujemy, że Kancelaria BBP Legal po raz kolejny znalazła się w gronie wyróźnionych kancelarii miesięcznika "Przegląd Komunalny" wydanie nr 12/2019.
Kanclearia BBP Legal znalazła się w gronie kancelarii prawnych świadczących usługi we wszystkich dziedzinach prawa związanych z samorządem terytorialnym oraz prowadzeniem działalności gospodarczej.
Dziękujemy.
dodano: 8 stycznia 2020 czytano: 875 razy dalejSzanowni Państwo,
Mamy przyjemność poinformować, że w dniach 19 i 26 września 2019 roku, Naczelny Sąd Administracyjny w sprawach przeciwko Ministrowi Środowiska, wydał 3 korzystne rozstrzygnięcia dla klientów kancelarii BBP Legal, dotyczących zmiany pozwoleń zintegrowanych dla instalacji komunalnych (dawniej: RIPOK), odnoszących się do możliwości zwiększenia mocy przerobowych instalacji oraz możliwości rozszerzenia zakresu działalności instalacji MBP o zagospodarowanie bioodpadów (odpadów zielonych), a to wszystko na gruncie art. 38a ustawy o odpadach i art. 186 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo ochrony środowiska w kontekście treści wojewódzkich planów gospodarki odpadami.
W pierwszym z wyroków z dnia 19 stycznia 2019 roku o sygn. akt 821/18, który dotyczył możliwości przetwarzania odpadów zielonych w tunelach kompostowni będących częścią instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBP), Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił, że nie tylko wprost wskazane w WPGO podmioty mogą prowadzić przetwarzanie tego rodzaju odpadów. WPGO nie mogą być interpretowane ściśle, precyzyjnie, a biorąc pod uwagę całą ich treść. Zatem, skoro zarówno WPGO, jak i KPGO przewidują rekomendację przetwarzania odpadów zielonych w częściach biologicznych instalacji MBP, a także że przetwarzanie odpadów zielonych w procesie ich biologicznej stabilizacji jest możliwe zgodnie z WPGO, to oznacza to, że instalacja ta została ujęta w WPGO jako RIPOK, a ponadto sposób przetwarzania odpadów jest zgodny z WPGO.
Wyrok ten może mieć istotne znaczenie również dla inwestycji planowanych, w szczególności w ramach joint-venture, bowiem sąd rozstrzygnął także kwestię możliwości zmiany prowadzącego instalację. NSA potwierdził, że na podstawie umowy możliwe było dokonanie odpowiedniego podziału ról stron porozumienia i tym samym realizacja instalacji przez inny podmiot niż wprost wskazany w treści WPGO.
W wyroku z tego samego dnia w sprawie o sygn. akt II OSK 2020/18 NSA rozstrzygał w szczególności problematykę możliwości zwiększenia masy niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, które mogą być przetworzone w instalacji.
W tym przypadku organy administracji, a także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stanęły na stanowisku, że zwiększenie mocy przerobowych nie było dopuszczalne z uwagi na treść art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ. Na skutek skargi kasacyjnej prowadzącego RIPOK, NSA uchylił wyrok WSA do ponownego rozpoznania wskazując, że taka interpretacja art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ w powiązaniu z ówcześnie obowiązującym art. 38a ustawy o odpadach, nie jest prawidłowa.
NSA potwierdził, że WPGO nie są aktami prawnymi, niemniej ograniczenia w odniesieniu do działalności gospodarczej należy interpretować w sposób ścisły. I o ile treść art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ faktycznie może zatem prowadzić do ograniczeń, to jednak jest tam mowa o sposobie, a zatem metodzie – procesie przetwarzania odpadów.
W końcu, znając oba opisane wyżej wyroki, a także wydany niedługo wcześniej wyrok NSA z dnia 5 września 2019 roku w sprawie o sygn. akt II OSK 97/19, w dniu 26 września 2019 roku, ten sam Sąd wydał wyrok o sygnaturze II OSK 551/19, który także dotyczył możliwości zwiększenia mocy przerobowych instalacji RIPOK. W tym przypadku, sąd oddalił skargę kasacyjną Ministra Środowiska na wyrok WSA, który uwzględniał racje prowadzącego instalację.
NSA jednoznacznie stwierdził, że nie podziela poglądu wyrażonego w wyroku wydanym w sprawie o sygn. akt II OSK 97/19. Bardzo dobitnie przedstawił umotywowanie nie tylko prawne, według którego należało zinterpretować pojęcie sposobu gospodarowania odpadami, o którym mowa w art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ, pod kątem definicji legalnej gospodarowania odpadami. A gdy na nią spojrzeć, to brak jest w definicji legalnej gospodarowania odpadami możliwości ograniczenia masy odpadów przetwarzanych w danej instalacji.
Decyzja o pozwoleniu zintegrowanym ma charakter decyzji związanej. Organ ma obowiązek dostosować swoją decyzję (o pozwoleniu zintegrowanym) do poprzedzającej ją decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych dla planowanego przedsięwzięcia. To w czasie tejże procedury badaniu podlega wpływ planowanej działalności na środowisko. Natomiast wydanie decyzji o pozwoleniu zintegrowanym ma charakter zero jedynkowy.
Na marginesie – odnosząc się do bilansowania masy przetwarzanych w regionach odpadów z mocami instalacji – sąd podniósł, że WPGO jest dokumentem planistycznym. Zawiera prognozowane ilości odpadów, jakie zostaną wytworzone oraz prognozowane ilości odpadów, jakie zostaną przetworzone. Nie można z tego wywodzić ograniczenia ilościowego, jaką masę odpadów instalacje będą mogły przetworzyć, bo nie sposób tego ze stuprocentową pewnością przewidzieć. Nie można wykluczyć przecież poprawienia się dobrobytu Polaków, czy to na skutek wyższych wynagrodzeń, czy też programów socjalnych, z jakimi mamy obecnie do czynienia, które powodują zwiększenie wytwarzanych przez mieszkańców odpadów. W konsekwencji, postanowienia planu w powiązaniu z art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ nie mogą prowadzić do sytuacji, w której część odpadów nie będzie mogła zostać zagospodarowania w przewidzianych do zagospodarowania tych odpadów instalacjach, tylko trafią na dzikie wysypiska.
Zatem, choć w bliskim odstępie czasu wydane zostały w sumie cztery orzeczenia na gruncie powiązań art. 38a ustawy o odpadach i art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ, to wydaje się, że trzy ostatnie wyroki, będą prowadziły do ustalenia pewnej linii orzeczniczej, w szczególności co do interpretacji art. 186 ust. 1 pkt 1 POŚ.
Mając dodatkowo na uwadze treść nowelizacji ustawy o odpadach, która weszła w życie 6 września 2019 roku, można stwierdzić, że wojewódzkie plany gospodarki odpadami nie regulują masy odpadów, jakie instalacja może przyjąć do przetworzenia, lecz jedynie sposób (proces), jakiemu odpady te są poddawane w celu ich zagospodarowania. Z tego również wynika, że mogą być podejmowane działania inwestycyjne w celu zwiększenia mocy przerobowych takich instalacji.
Niemniej, jeśli takiej inwestycji nie przewidziano (w odniesieniu do odpadów komunalnych) w planie inwestycyjnym, stanowiącym załącznik do WPGO, to inwestycja taka będzie musiała zostać sfinansowana samodzielnie przez prowadzącego instalację lub przy wykorzystaniu komercyjnych kredytów lub pożyczek.
Na skutek wprowadzonej nowelizacji, która weszła w życie 6 września 2019 roku, ale także powyższych orzeczeń, możliwe będzie wprowadzenie faktycznej konkurencji na rynek zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, mogąc konkurować (po ewentualnym zwiększeniu mocy przerobowych) nie tylko ceną, ale także i osiąganymi w danej instalacji poziomami odzysku i recyklingu, podczas gdy instalacje osiągające niskie poziomy będą miały z pewnością gorszą pozycję. Ale też o to chodzi, bowiem bez takiej konkurencji doszło do petryfikacji rynku, na którym żaden podmiot nie był zainteresowany inwestycjami w celu osiągania lepszych wyników procesów odzysku i recyklingu.
Klientów Kancelarii BBP Legal na rozprawach w powyższych sprawach reprezentował adwokat Filip Poniewski.
dodano: 27 września 2019 czytano: 877 razy dalejSzanowni Państwo,
serdecznie zapraszamy 11 czerwca 2019 r. na konferencję, na której prelegentem będzie partner naszej kancelarii mecenas Filip Poniewski więcej szczegółów znajduje się na poniższej stronie internetowej:
dodano: 5 czerwca 2019 czytano: 782 razy dalej
BBP Brzóska Poniewski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p.
ul. Żelazna 2, 40-851 Katowice
tel.: +48 32 726-56-97
e-mail: office@bbplegal.pl